„Sztywne” ramy systemu gospodarki odpadami
Od 2013 r. roku gmina Gierałtowice odpowiada za system gospodarki odpadami komunalnymi odbieranymi z nieruchomości zamieszkałych. Wynika to wprost z obowiązujących przepisów prawa, które zobowiązują każdą gminę w Polsce do przejęcia „władzy” nad własnymi odpadami. Jednak to prawo obowiązujące zamknęło system zbiórki odpadów w „sztywnych” ramach. Krótko mówiąc gmina nie może dobrowolnie kształtować zasad odbioru i zbierania odpadów, dostosowanych do lokalnych warunków, gmina musi działać w „sztywnych” granicach prawa.
Co składa się na opłatę za śmieci?
- Koszty odbioru odpadów sprzed nieruchomości i PSZOK oraz transportu do odpowiedniej instalacji (przykładowo w kwietniu 21 aut odbierało bioodpady sprzed nieruchomości oraz z PSZOK i każde z nich każdorazowo pokonało ponad 60 km (tam i z powrotem) od Gminy do instalacji do zagospodarowania bioodpadów)
- Koszty przetwarzania, odzysku i unieszkodliwienia odpadów w instalacji
- Koszty utrzymania PSZOK
- Koszty obsługi administracyjnej systemu - w naszej gminie są maksymalnie zredukowane do poziomu kilku procent
- Koszty wyposażania nieruchomości w worki i pojemniki do zbierania odpadów i ich utrzymania, np. wymiany uszkodzonych pojemników
- Koszty edukacji ekologicznej dotyczącej między innymi prawidłowej segregacji - w naszej gminie edukacja jest prowadzona w ramach działań własnych bez ponoszenia kosztów.
Co wpływa na opłatę i jest od nas niezależne?
- Brak przepisów dotyczących przeniesienia części kosztów zbiórki, transportu oraz przetwarzania odpadów na wytwórców opakowań (eko-projektowanie).
- Wzrost tzw. opłaty marszałkowskiej, która wynika z przepisów prawa i jest wnoszona co roku za korzystanie ze środowiska, w tym za składowanie odpadów. W 2017 r. za każdą tonę odpadów składowaną na składowisku odpadów firma odbierająca odpady zapłaciła 74,25 zł. W tym roku opłata ta wynosi już 285,60 zł/Mg . A zatem w przeciągu zaledwie 4 lat wysokość tej opłaty wzrosła o ponad 280 %.
- Szeroki zakres świadczonych przez gminę usług - duża częstotliwość odbioru odpadów, prowadzenie Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów i odbiór sprzed nieruchomości odpadów wielkogabarytowych to duży plus dla każdego mieszkańca, jednak kosztowny i każdy z nas ponosi te koszty w ramach opłaty.
- Trudności ze zbytem surowców wtórnych i spadek ich cen – w Polsce funkcjonuje zbyt mało przedsiębiorstw zajmujących się recyklingiem w stosunku do potrzeb, a więc coraz trudniej sprzedać i zagospodarować surowce wtórne
- Generalny wzrost cen usług z uwagi na wzrost płacy minimalnej, wzrost cen energii, rosnące koszty transportu (paliwa), rosnącą inflację, itp.
- Monopolizacja rynku – co niestety wyraźnie widać w naszej gminie, gdy kolejny rok z rzędu do przetargu startuje tylko jedna firma!
Co wpływa na opłatę i jest zależne od nas – mieszkańców gminy?
- Zapewnienie szczelność systemu – pamiętajmy by na bieżąco zgłaszać osoby do systemu, poprzez wypełnianie deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi zgodnie ze stanem faktycznym, każda osoba nie uiszczająca opłat podnosi koszty funkcjonowania systemu!
- Segregowanie odpadów – im bardziej dbamy o prawidłową segregację odpadów tym mniejsze koszty generujemy dla całego systemu – koszt odbioru i zagospodarowania odpadu w formie segregowanej jest o ok. 25 % tańszy od kosztu odbioru i zagospodarowania odpadu w formie niesegregowanej!
- Ilość odpadów – czynnik ale najważniejszy i na który każdy z nas ma największy wpływ -im mniej odpadów będzie produkował każdy z nas, tym mniejsze będą koszty funkcjonowania całego systemu!
Niestety, produkujemy coraz więcej odpadów!
Ile odpadów produkuje średnio mieszkaniec gminy Gierałtowice?
W 2016 r. było to 240,5 kg, w 2021 r. ilość ta wzrosła do 632,5 kg ! To więcej niż produkuje mieszkaniec Gliwic (363 kg), Wielowsi (513 kg), Ornontowic (403 kg) czy Knurowa (422 kg).
Bioodpady. Niepotrzebnie trafiają do systemu, podnosząc znacznie koszty.
Bioodpady stanowią drugi co do wielkości strumień wytwarzanych w Gminie odpadów (blisko 30 % wszystkich odebranych odpadów w 2021 r.).
W 2021 r. na odebranie, przetransportowanie i zagospodarowanie bioodpadów wydaliśmy 1.372.066,67 zł, w letnim sezonie prawie 200 tys. na miesiąc!
Przeliczając te koszty na 1 mieszkańca naszej Gminy daje to na rok 117 zł, a na miesiąc ponad 9 zł.
Jak ostatecznie kształtować się będzie ilość zbieranych bioodpadów zależy od Nas - mieszkańców. Rosnące koszty zagospodarowania bioodpadów możemy realnie zahamować poprzez:
- kompostowanie bioodpadów w przydomowych kompostownikach – zyskując cenny kompost do wykorzystania w ogródku,
- mielenie trawy w posiadanych kosiarkach, o ile posiadają taką funkcję – drobno skoszona trawa regeneruje trawnik, ze względu na wartości odżywcze,
- pozostawianie skoszonej trawy na trawniku – o ile miejsce/otoczenie na to pozwalają lub jej przesuszenie przed umieszczeniem w pojemniku.
- oddawanie trawy „zaprzyjaźnionemu” rolnikowi
Jeżeli zdecydujemy się kompostować bioodpady w przydomowym kompostowniku, oprócz zyskania cennego nawozu, zyskujemy również realną korzyść w postaci obniżenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi o 9 zł od każdego mieszkańca na miesiąc. O szczegóły należy pytać w Urzędzie Gminy w Referacie Ochrony Środowiska, Szkód Górniczych i Gospodarki Komunalnej.
Segregujmy, kompostujmy, róbmy zakupy świadomie, aby produkować jak najmniej śmieci!