Miejscowości dzisiejszej Gminy Gierałtowice znajdowały się od zarania dziejów na pograniczu Ziemi Gliwickiej, Bytomskiej i Rybnickiej.
Środowisko kulturowe Gminy Gierałtowice to przykład występowania cennych obiektów i zespołów w skali regionu, a także wyraz harmonijnego procesu zmian w kształtowaniu przestrzeni kulturowej.
Na szczególną uwagę w kontekście ponadlokalnym zasługują ruiny zamku w Chudowie, założenie parkowo – pałacowe oraz drewniany spichlerz w Przyszowicach.
Obiekty te posiadają walory historyczno – architektoniczne i poznawcze. Stanowią bardzo cenne elementy kulturowe w skali regionu i kraju.
Wspomnieć należy również o licznych elementach środowiska kulturowego, w tym o budownictwie, nazewnictwie, tradycjach lokalnych i gwarze, które wpływają na utrzymanie tożsamości w regionie.
Wykaz obiektów wpisanych do rejestru zabytków
-
Chudów – ruiny zamku, XVI/XVII w, nr rejestru 568/65 z 1966r.
-
Chudów – spichlerz dworski, XVIII w, nr rejestru 569/66 z 1966r.
-
Gierałtowice – dwór, XIX w, nr rejestru 561/66 z 1966r.
-
Przyszowice – park krajobrazowy z dworem, koniec XIX w , nr rejestru 1284/81 z 1981r.
-
Przyszowice – spichlerz plebański, XVIII/XIX w, nr rejestru 600/66 z 1966 r.
-
Gierałtowice – kościół parafialny p.w. Świętej Katarzyny, XVI w, nr rejestru 560/66 – kościół przeniesiony do Wielopola.
Miejsca Pamięci Narodowej
-
Gierałtowice – Pomnik Czynu Powstańczego z 1961 roku
-
Przyszowice – Pomnik Powstańców Śląskich z 1961 roku.
-
Mogiły poległych żołnierzy na cmentarzach w każdym sołectwie.
