Towarzystwo Miłośników Przyszowic

Towarzystwo Miłośników Przyszowic powstało latem 2003r. jako stowarzyszenie zwykłe, a od października 2005r. jest zarejestrowane w KRS. Inicjatorami założenia stowarzyszenia byli: Jolanta Krawiec, Krystyna Grodoń, Urszula i Andrzej Biskupowie, Agnieszka i Bronisław Zarembowie. Stowarzyszenie stawia sobie za cel m.in. zbieranie i popularyzowanie wiedzy o Przyszowicach oraz ich historycznych i kulturalnych tradycjach, ochrona pamiątek, zabytków, organizowanie imprez kulturalnych , wystaw artystycznych i historycznych, a także integrowanie mieszkańców.
Najważniejsze dotychczasowe dokonania Towarzystwa to:
1.    Inicjatywa i pomoc przy budowie ogrodzenia cmentarza oraz renowacja najstarszego pomnika na cmentarzu - ks. Antona Ledwocha.
2.    Zorganizowanie uroczystości z okazji 60. rocznicy tragedii w Przyszowicach związanej z wkroczeniem Armii Czerwonej oraz doprowadzenie do zmiany napisu na płycie nagrobnej na mogile masowej na zgodną z prawdą historyczną „Zamordowani przez Żołnierzy Armii Czerwonej”
3.    Trzecim sztandarowym dokonaniem Towarzystwa jest dotarcie do archiwum rodzinnego rodu von Raczeck i zorganizowanie stałej wystawy w pałacu w Przyszowicach obrazującej historię ostatnich właścicieli majątku Przyszowice od momentu nabycia przez nich posiadłości do końca II wojny światowej. Otwarcie wystawy połączono z dwudniowym festynem i aukcją obrazów namalowanych przez uczniów Liceum Sztuk Pięknych z Zabrza.

Towarzystwo Miłośników Przyszowic – jak co roku – zorganizowało wycieczkę szlakiem historii. 27 czerwca wybrano się autokarem do Wisły, by zwiedzić zameczek prezydenta – dar Śląska z 1931 roku dla urzędującego wtedy prezydenta, Ignacego Mościckiego.
Wszystkich urzekł wystrój sal z lat 30-tych, który odtworzono w najdrobniejszych szczegółach podczas gruntownego remontu obiektu. Od 2005 roku zameczek stoi otworem dla prezydenta RP, można go też zwiedzać nieodpłatnie w 20-osobowych grupach.
Przy zameczku, nieco wyżej na stoku , znajduje się kaplica, która ma związek z Przyszowicami. Teren ten do 1918 roku był własnością Habsburgów. Księżna Izabela , mając w pobliżu pałacyk myśliwski, zamówiła kaplicę w stylu tyrolskim. Górale nie podjęli się tego zadania. Drewnianą kaplicę według wskazówek projektanta wykonali cieśle z Przyszowic z Albinem Prokopem na czele. Przewieziono ją w gotowych elementach przez granice zaborów – z niemieckiego do austriackiego – i tam w 1909 roku zmontowano. Obecnie w niedziele odbywają się w niej dwa nabożeństwa - jedno protestanckie, drugie katolickie.
Po pamiątkowych zdjęciach z kaplicą w tle wycieczkowicze udali się do Istebnej na Kubalonkę. Tam z kolei znajduje się drewniany kościółek pod wezwaniem Świętego Krzyża
z Przyszowic, przeniesiony w 1957 roku dzięki decyzji Ziętka i zgodzie diecezji katowickiej. Unikatowy zabytek pochodzi prawdopodobnie z końca XV lub początków XVI wieku, gdyż już w testamencie Piotra Przyszowskiego z 1656 roku wspomniany jest jako bardzo zniszczony i wymagający remontu. W Przyszowicach zabytek ten przetrwał wiele zawieruch wojennych, był mocno uszkodzony w styczniu 1945 roku podczas 3-dniowej bitwy pancernej, ale w ciągu kilku trudnych powojennych lat został odbudowany przez mieszkańców. Niszczał jednak z powodu szkód górniczych i – mimo rozterek proboszcza i parafian - postanowiono go podarować parafii Istebna. Tam początkowo funkcjonował jako muzeum, jednak od 1970 roku udostępniono go wiernym, a od 1983 roku tętni życiem i służy pięciuset mieszkańcom Kubalonki jako kościół parafialny.
Na zakończenie wycieczki przyszowiczanie wzięli udział we mszy świętej, potem w ciekawym spotkaniu z księdzem proboszczem, któremu na pamiątkę podarowali zbiór widokówek z zabytkowymi obiektami sakralnymi Przyszowic.